- 837 - Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın yakınından geçti.
- 1815 - Endonezya'da Sumbawa adasında Tambora volkanik dağı püskürdü. Dağdan çıkan lavlar, küller ve dumanların doğrudan etkilerinin yanı sıra, açlık ve salgın yaratarak 100 bin kişinin ölümüne sebep oldu.
- 1845 - Türk Polis Teşkilatı kuruldu.
- 1912 - RMS Titanic ilk seferine çıktı.
- 1919 - Meksikalı devrimci lider Emiliano Zapata, Hükûmet güçlerince öldürüldü.
- 1926 - Türk uyruğunda bulunan her türlü şirket ve müesseselerde, işlemlerin ve kayıtların Türkçe tutulması zorunluluğuna ilişkin yasa benimsendi.
- 1927 - Binaların numaralandırılmasına ve sokakların adlandırılmasına ilişkin yasa kabul edildi.
- 1928 - TBMM, Anayasa'nın ikinci maddesini değiştirdi. Söz konusu maddeden, "Türkiye Devleti'nin dini İslam'dır" bölümü çıkarıldı. Milletvekilleri ve Cumhurbaşkanı, yemin ederken "Vallahi" yerine "Namusum üzerine söz veririm" diyecek.
- 1931 - Ankara'da toplanan Türk Ocakları Olağanüstü Kurultayı, Türk Ocakları'nın feshine ve mallarının CHP'ye devredilmesine karar verdi.
- 1941 - Zagreb'de Hırvatistan Bağımsız Devleti'nin kuruluşu ilân edildi. Ante Paveliç önderliğindeki Ustaşa rejimi, Ortodoks Sırplara karşı soykırım kampanyası başlattı.
- 1950 - Bursa Cezaevi'nde açlık grevine başlayan Nâzım Hikmet, sağlık durumu bozulunca gizlice İstanbul'a getirildi. Şair, açlık grevini erteledi.
- 1956 - Arjantin'de -38.4 dereceyle dünyanın en düşük 5. sıcaklığı seçildi.
- 1972 - İran'da, 7 şiddetinde deprem meydana geldi. Yaklaşık 5000 kişinin öldüğü depremde, Firuzabad ve Cehrom kentlerinde binalar yerle bir oldu.
- 1974 - Genel af yasa önerisi, TBMM'de kabul edildi.
- 1979 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Kahramanmaraş'ta mazot yokluğundan traktörlerini çalıştıramayan 1800 çiftçi, Valiliği işgal etti.
- 1982 - Kapatılan CHP'nin eski Genel Başkanı Bülent Ecevit, Norveç'te yayımlanan bir gazeteye verdiği demeç gerekçesiyle gözaltına alındı. Ecevit, 16 Nisan'da tutuklandı.
- 1983 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Denizli'de konuştu: "12 Eylül'den önceyse mahalleler, köyler ve hatta şehirler birbirinden ayrıldı. Kurtarılmış bölgeler hâline getirildi. Bir faydası oldu mu? Öyleyse bırakalım bunları, medeni insanlar gibi bizler de aynı ülkenin evlatları olarak kardeşçe yaşayalım."
- 1998 - Kuzey İrlanda'da 29 yıllık savaşı bitiren antlaşma Belfast'ta imzalandı. Antlaşma, 22 Mayıs'ta referandumla kabul edildi.
- 1999 - Yedi TİP'linin ve DİSK Genel Başkanlarından Kemal Türkler'in öldürülmesi davalarında gıyabi tutuklu olarak yargılanan Ünal Osmanağaoğlu yakalandı.
- 2002 - Danıştay 10. Dairesi, "Devlet Sanatçılığı" unvanı verilmesine ilişkin düzenleme içeren yönetmeliği iptal etti.
- 2003 - İzmir'in Urla ilçesinde 5.6 şiddetinde bir deprem meydana geldi.
- 2007 - Pegasus Havayolları'na ait ve içinde 178 yolcusu bulunan Boing 737-800 model Diyarbakır-İstanbul seferi yapan uçak, hava korsanı tarafından kaçırıldı.
- 2010 - Polonya'nın başkenti Varşova'dan Rusya'nın Smolensk kentine giden Rus yapımı Tupolev Tu-154 tipi uçak, havaalanına 1.5 kilometre kala düştü. Uçaktaki 94 kişiden kurtulan olmadı. Uçakta, Polonya Devlet Başkanı Lech Kaczynski ve eşi de bulunuyordu.
- 2019 - Event Horizon Telescope projesi araştırmacıları, M87 galaksisinin ortasındaki kara deliğin fotoğrafını çekerek dünyada ilk defa bir kara delik görüntüsünü elde etmeyi başardıklarını duyurdu.
Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- 401 - II. Theodosius, Doğu Roma İmparatoru (ö. 450)
- 1018 - Nizam-ül Mülk, Büyük Selçuklu Devleti'nin Farsi Veziri (ö. 1092)
- 1583 - Hugo Grotius, Hollandalı filozof ve yazar (ö. 1645)
- 1739 - Domenico Cirillo, İtalyan doktor, böcek bilimci ve botanikçi (ö. 1799)
- 1740 - José Basilio da Gama, Brezilyalı yazar (ö. 1795)
- 1755 - Samuel Hahnemann, Alman hekim (ö. 1843)
- 1762 - Giovanni Aldini, İtalyan fizikçi (ö. 1834)
- 1769 - Jean Lannes, Fransız mareşal (ö. 1809)
- 1794 - Matthew C. Perry, Amerikalı deniz subayı (ö. 1858)
- 1826 - Mustafa Celâleddin Paşa, Leh asıllı Osmanlı Paşası (ö. 1876)
- 1827 - Lewis Wallace, Amerikalı asker, devlet adamı ve yazar (Amerikan İç Savaşı'nda Birlik Kuvvetleri generali) (ö. 1905)
- 1844 - Jules de Burlet, Belçikalı siyasetçi (ö. 1897)
- 1847 - Joseph Pulitzer, Amerikalı gazeteci ve yayıncı (ö. 1911)
- 1856 - Abdullah Quilliam, İngiltere'deki ilk İslam merkezinin ve caminin kurucusu (ö. 1932)
- 1859 - Jules Payot, Fransız eğitimci ve pedagog (ö. 1940)
- 1863 - Paul Héroult, Fransız bilim insanı (ö. 1914)
- 1864 - Eugen d'Albert, Alman besteci (ö. 1932)
- 1864 - Michael Mayr, Avusturyalı tarihçi (ö. 1922)
- 1868 - George Arliss, İngiliz aktör (ö. 1946)
- 1873 - Kyösti Kallio, Finlandiya Cumhurbaşkanı (ö. 1940)
- 1876 - Şabtay Levi, Hayfa'nın ilk Yahudi belediye başkanı (ö. 1956)
- 1883 - Bogdan Filov, Bulgar arkeolog, sanat tarihçisi ve politikacı (ö. 1945)
- 1887 - Bernardo Houssay, Arjantinli fizyolog (ö. 1971)
- 1894 - Ben Nicholson, İngiliz soyut ressam (ö. 1982)
- 1908 - Miguel de Molina, İspanyol flamenko şarkıcısı ve aktör (ö. 1993)
- 1908 - Sezai Türkeş, Türk mühendis ve Devlet Üstün Hizmet Madalyası sahibi (ö. 1998)
- 1910 - Helenio Herrera, Arjantin kökenli Fransız futbolcu ve teknik direktör (ö. 1997)
- 1910 - Hüsamettin Böke, Türk millî futbolcu ve futbol hakemi (ö. 1994)
- 1912 - Boris Kidrič, Sloven partizan, Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı (ö. 1953)
- 1917 - Robert Burns Woodward, Amerikalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1979)
- 1929 - Max von Sydow, İsveçli sinema oyuncusu (ö. 2020)
- 1929 - Sermet Çağan, Türk tiyatro sanatçısı ve gazeteci (ö. 1970)
- 1930 - Semih Sezerli, Türk sinema oyuncusu (ö. 1980)
- 1930 - Spede Pasanen, Fin yazar (ö. 2001)
- 1932 - Ömer Şerif, Lübnan asıllı Mısırlı aktör (ö. 2015)
- 1937 - Bella Ahmadulina, Tatar ve İtalyan kökenli şair (ö. 2010)
- 1940 - Algan Hacaloğlu, Türk siyasetçi
- 1942 - Erden Kıral, Türk yönetmen ve senarist
- 1944 - Tuncer Cücenoğlu, Türk oyun yazarı ve çevirmen (ö. 2019)
- 1952 - Steven Seagal, Amerikalı aktör
- 1953 - Mehmet Gedik, Türk inşaat mühendisi ve siyasetçi (ö. 2011)
- 1954 - Atilla Kart, Türk hukukçu ve siyasetçi
- 1957 - Türker Ertürk, Türk asker, Deniz Harp Okulu eski Komutanı, yazar ve siyasetçi
- 1960 - Steve Bisciotti, Amerikalı iş insanı ve spor yöneticisi
- 1963 - Doris Leuthard, İsviçreli siyasetçi ve avukat
- 1967 - Mete Yarar, Türk asker, güvenlik danışmanı ve yazar
- 1968 - Metin Göktepe, Türk gazeteci ve Evrensel gazetesi yazarı (ö. 1996)
- 1968 - Orlando Jones, Amerikalı oyuncu
- 1970 - Q-Tip, Amerikalı rapçi, prodüktör ve oyuncu
- 1973 - Guillaume Canet, Fransız oyuncu ve yönetmen
- 1973 - Roberto Carlos, Brezilyalı futbolcu
- 1973 - Selahattin Demirtaş, Türk Siyasetçi
- 1974 - Helen Jane Long, İngiliz besteci, müzisyen ve piyanist
- 1975 - David Harbour, Amerikalı oyuncu
- 1979 - Rachel Corrie, Amerikalı barış gönüllüsü (ö. 2003)
- 1979 - Sophie Ellis-Bextor, İngiliz şarkıcı, besteci ve model
- 1980 - John Baker, Amerikalı sinema oyuncusu
- 1980 - Charlie Hunnam, İngiliz oyuncu
- 1981 - Michael Pitt, Amerikalı oyuncu, model ve müzisyen
- 1981 - Fábio Luís Ramim, Brezilya asıllı Azeri futbolcu
- 1982 - Ceyhun Fersoy, Türk oyuncu
- 1983 - Jamie Chung, Kore asıllı Amerikalı oyuncu
- 1983 - Bobby Dixon, Amerikalı basketbolcu
- 1984 - Jeremy Barrett, Amerikalı buz patenci
- 1984 - Mandy Moore, Amerikalı şarkıcı ve sinema oyuncusu
- 1984 - Damien Perquis, Fransa doğumlu Polonyalı eski futbolcu
- 1984 - Gonzalo Javier Rodríguez, Arjantinli millî futbolcu
- 1985 - Barkhad Abdi, 86. Akademi Ödülleri'nde En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'ne aday gösterilen Somalili oyuncu
- 1987 - Shay Mitchell, Kanadalı oyuncu
- 1987 - Hayley Westenra, Yeni Zelandalı soprano, söz yazarı
- 1988 - Haley Joel Osment, Amerikalı oyuncu
- 1989 - Thomas Heurtel, Fransız profesyonel basketbolcu
- 1990 - Andile Jali, Güney Afrikalı futbolcu
- 1990 - Alex Pettyfer, İngiliz oyuncu
- 1991 - Amanda Michalka, Amerikalı oyuncu, bestekâr, müzisyen, piyanist ve şarkıcı
- 1992 - Sadio Mané, Senegalli futbolcu
- 1992 - Daisy Jazz Isobel Ridley, İngiliz aktris
- 1993 - Rune Dahmke, Alman hentbolcu
- 1994 - Emre Uğur Uruç, Türk futbolcu
- 1995 - Shunya Mori, Japon futbolcu
- 1997 - Claire Wineland, Amerikalı aktivist, hayırsever ve yazar (ö. 2018)
- 2007 - Hollanda Prensesi Ariane, Orange-Nassau Prensesi, Hollanda kralı Willem-Alexander ve Kraliçe Máxima'nın üçüncü ve en küçük kızı
Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1553 - I. Friedrich, 1523 ile 1533 yılları arasında Danimarka ve Norveç kralı (d. 1471)
- 1585 - Papa XIII. Gregorius, 13 Mayıs 1572 - 10 Nisan 1585 döneminde Katolik Kilisesi'nin 226. Papası (d. 1502)
- 1813 - Joseph-Louis Lagrange, İtalyan Aydınlanma Dönemi matematikçisi ve astronomu (d. 1736)
- 1858 - Robert Brown, İskoç botanikçi (d. 1773)
- 1861 - Édouard Ménétries, Fransız entomolojist (d. 1802)
- 1911 - Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, Litvan ressam, besteci ve yazar (d. 1875)
- 1919 - Emiliano Zapata, Meksikalı devrimci (d. 1879)
- 1920 - Moritz Benedikt Cantor, Alman matematik tarihçisi (d. 1829)
- 1931 - Halil Cibran, Lübnan asıllı Amerikalı ressam, şair ve filozof (d. 1883)
- 1938 - Joseph Nathan Oliver, King Oliver ya da Joe Oliver olarak da bilinen Amerikalı caz kornet çalıcısı ve grup lideri (d. 1881)
- 1950 - Fevzi Çakmak, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1876)
- 1954 - Auguste Lumière, Fransız sinema öncüsü (d. 1862)
- 1959 - Jan Černý, Çekoslovakya başbakanı (d. 1874)
- 1962 - Michael Curtiz, Macar asıllı Amerikalı film yönetmeni (d. 1886)
- 1962 - Stuart Sutcliffe, İskoç müzisyen ve sanatçı (d. 1940)
- 1966 - Evelyn Waugh, İngiliz yazar (d. 1903)
- 1979 - Nino Rota, İtalyan film müziği bestecisi ve En İyi Özgün Müzik Akademi Ödülü sahibi (d. 1911)
- 1983 - Şevket Aziz Kansu, Türk akademisyen ve Türk Tarih Kurumu Başkanı (d. 1903)
- 1992 - Peter Dennis Mitchell, İngiliz biyokimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1920)
- 1995 - Morarji Desai, Hindistan'ın 6. Başbakanı (d. 1896)
- 2004 - Sakıp Sabancı, Türk iş adamı (d. 1933)
- 2010 - Dixie Carter, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1939)
- 2010 - Lech Kaczyński, Polonya cumhurbaşkanı (d. 1949)
- 2010 - Maria Kaczyńska, Eski Polonya Devlet başkanlarından Lech Kaczyński'nin eşi ve eski Polonya first ladysi (d. 1942)
- 2012 - Erdoğan Arıca, Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1954)
- 2012 - Halim Solmaz, Beklenen yaşam süresinden çok fazla yaşamış Türk (d. 1884)
- 2013 - Raymond Boudon, Fransız sosyoloji uzmanı (d. 1934)
- 2013 - Robert G. Edwards, Büyük Britanyalı fizyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1925)
- 2014 - Dominique Baudis, Fransız siyasetçi (d. 1947)
- 2014 - Gül Gülgün, Türk sinema dizi ve tiyatro oyuncusu (d. 1933)
- 2014 - Phyllis Frelich, Amerikalı aktris (d. 1944)
- 2015 - Rose Francine Rogombé, Gabonlu siyasetçi (d. 1942)
- 2017 - Givi Berikaşvili, Sovyet Gürcü sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1933)
- 2017 - Bab Christensen, Norveçli aktris (d. 1928)
- 2017 - Arnold Clark, İskoç bilyoner iş adamı (d. 1927)
- 2017 - Linda Hopkins, Afro-Amerikalı tiyatro oyuncusu, blues ve gospel müziği şarkıcısı (d. 1924)
- 2017 - Larry Weil, Amerikalı tanınmış profesyonel eski güreşçi, antrenör ve menajer (d. 1950)
- 2018 - F'Murr, Fransız çizgi roman sanatçısı ve yazar (d. 1946)
- 2018 - Viliam Karmažin, Slovak besteci ve orkestra şefi (d. 1922)
- 2019 - Joseph Werner Bardenhewer, Alman Katolik din adamı ve hayırsever (d. 1929)
- 2019 - Randall C. Berg Jr., Amerikalı hukukçu ve avukat (d. 1949)
- 2019 - Earl Thomas Conley, Amerikalı country müzisyeni ve şarkıcısı (d. 1941)
- 2019 - Barbara Marx Hubbard, Amerikalı fütürist, yazar, filozof ve yorumcu (d. 1929)
- 2020 - Bruce Baillie, Amerikalı avangart sinema sanatçısı, film yapımcısı ve yönetmeni (d. 1931)
- 2020 - Rıfat Chadirji, Iraklı mimar, fotoğrafçı, yazar ve aktivist (d. 1926)
- 2020 - David Cohen, II. Dünya Savaşı'nda Amerikalı asker (d. 1917)
- 2020 - Frits Flinkevleugel, Hollandalı millî futbolcu (d. 1939)
- 2020 - Enrique Múgica Herzog, İspanyol avukat ve politikacı, eski bakan (d. 1932)
- 2020 - Ceybil Jefferies, Amerikalı şarkıcı (d. 1962)
- 2020 - Marianne Lundquist, İsveçli serbest stil kadın yüzücü (d. 1931)
- 2020 - Bas Mulder, Hollandalı-Surinamlı Katolik rahip ve spor organizatörü (d. 1931)
- 2020 - Jacob Plange-Rhule, Ganalı doktor, akademisyen ve Rektör (d. 1957)
- 2020 - Diane Rodriguez, Amerikalı aktris, oyun yazarı ve tiyatro yönetmeni (d. 1951)
- 2020 - Ing Yoe Tan, Hollandalı politikacı (d. 1948)
- 2020 - Iris M. Zavala, Porto Rikolu yazar, şair ve eğitimci (d. 1936)
- 2021 - Mehtap Ar, gerçek adıyla Mehtap Gürel, Türk sinema ve dizi oyuncusu ve tiyatro sanatçısı (d. 1957)
- 2021 - Rossana Di Bello, İtalyan kadın siyasetçi (d. 1956)
- 2021 - Lee Dunne, İrlandalı romancı ve oyun yazarı (d. 1934)
- 2021 - Vito Fabris, İtalyan profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1954)
- 2021 - Sindisiwe van Zyl, Zimbabve doğumlu Güney Afrikalı hekim, radyocu, köşe yazarı, sağlık aktivisti ve araştırmacı (d. 1976)
