Türkiye'de ehemmiyetli müşterek zeytincilik merkezi bulunan Kilis'te bazısı üreticiler itici sıkım gerçekleştirmek düşüncesince hasada erken başladı. Kilis Valiliği öncülüğünde zeytinyağının hâlâ birinci sınıf üretilmesi düşüncesince başlatılan icraat dolayısıyla zeytin üreticileri, zeytinleri erken topluyor. Kararmadan birleşen zeytinlerden fabrikalarda bağan ısıyla yağ üretiliyor. Normalde Kasım kocaoğlan içinde başlanan hasat, bu sene Ali Hayta isminde üreticinin erken hasada başlaması ile başlama aldı.
Zeytinin anavatanı bulunan Doğu Akdeniz'de toprak düzlük Kilis, mecmu 266 bin dekarlık bölgede zeytin üretimi yapıyor. 3 milyon 500 binin üzerinde, kâr sağlayan zeytin ağacı mevcut ilde, salname üretim miktarı 9 bin 146 titrem adına gerçekleşiyor. Kentte meydana gelen kazı ilmî kazılarda bölgede zeytin üretiminin geçmişi binlerce sene öncesine gidiyor. Yüksek yağ payı ve lezzetiyle dikkatleri çekici Kilis zeytini, sonuç zamanlarda konuşu değeriyle de ön plana çıkıyor.
“4 bin 500 sene öncesine ilgilendiren zeytin çekirdekleri bulundu”
Oylum Höyük'te meydana getirilen kazılarda 4 bin 500 sene öncesine ilgilendiren zeytin çekirdeklerinin bulunmasından sonradan zeytinin anne vatanı adına bilinen Kilis'te, sonuç teknolojik olanaklar ile itici sıkım zeytinyağı üretimine Kilis Valiliği dayanaklık etmek veriyor.
Zeytin üreticisi Ali Hayta, bu sene zeytin hasadına erken başladıklarını anlatım ederek, “Geçen sene bu bölgenin zeytinleriyle alakalı testler yapmıştık. Verim adına zeytinyağı hâlâ az çıkmasına rağmen, hâlâ birinci sınıf zeytinyağı elde ediyoruz. Şu vakte denli bizim bölgemizle alakalı ilmî müşterek emek vermek yapılmamıştı. Biz bunun müşterek uçundan tutarak, güzeşte sene analizler ve testler yapmıştık. Bu testlerde şunları görmüştük. Özellikle Kilis mendil zeytin çeşidinde polifenoller esenlik bileşenleri açısından hakkıyla faziletli değerleri ehil bulunan müşterek zeytinyağıdır. Dünyada zeytinyağı baş döndürücü mevcut müşterek mahsul değildir. Herkesin parası olsa da zeytinyağına yetişmesi belkili değildir” dedi.
Hayta, Kilis'te 4 bin 500 sene öncesine ilgilendiren zeytin çekirdeklerinin bulunduğunu anlatım ederek, “Zeytinin anne vatanının bu semt olduğu, Mezopotamya dediğimiz semt bulunduğunu gösteriyor. Bizlerin ve müşterek baş döndürücü bilgelik insanının kuma görüşü, Zeytinin buradan Avrupa'ya ve dünyaya dağıldığı yönünde, editör bu bizim düşüncesince iri müşterek avantajdır" niteleyerek konuştu.
Soğuk sıkımın özellikleri
Alı Hayta, üretimin etraflı evresinde itici sıkım yaptıklarını anlatım ederek, “Soğuk sıkımda fehva kargaşası var. Soğuk sıkım denenince insanoğlu emektar taş değirmenlerde zeytinyağı sıkılıyormuş kabil algılanıyor. Oysa anca değil, itici sıkım şu demek, zeytinyağının 22 yahut 23 derecede işlenmesi demektir. Soğuk sıkımda esenlik bileşenlerini koruyabiliyor. 40 derecede zeytini çıkardığınız devir hâlâ müşterek tomar zeytinyağı alıyorsunuz fakat hâlâ bağan kalitede zeytinyağı çıkıyor” ifadelerini kullandı.
Mehmet Ali Dağ
