A- KAĞIT-KARTON SEKTÖRÜ HAKKINDA KISA BİLGİ :

Türk kağıt ve karton ürünleri sanayi 2017 yılında 5,17 milyon ton üretim kapasitesi ile dünya kağıt üretim kapasitesinin yüzde 2,1’ine sahip hale gelmiştir. 2013 yılında Türkiye’nin dünya üretim kapasitesi içindeki payı yüzde 1,37 idi.

Türk kağıt ve karton ürünleri sanayi 2013 yılında gerçekleştirdiği 3,09 milyon ton üretim ile dünya kağıt ve karton ürünleri üretiminin yüzde 1,17’sini yapmıştır. 2017 yılında ise 4,35 milyon ton üretim ile dünya üretiminin yüzde 1,05’ini gerçekleştirmiştir. Türkiye payındaki gerilemeye rağmen üretimde 20. büyük ülke haline gelmiştir.

Türkiye 2013 yılında 5,66 milyon ton kağıt ve karton ürünleri tüketimi ile dünya kağıt ve karton ürünleri tüketiminde yüzde 1,44 pay almıştır.

2017 yılında ise tüketim 6,33 milyon ton olarak gerçekleşirken Türkiye’nin payı yüzde 1,54’e yükselmiş ve 16. büyük Pazar haline gelmiştir.

Türkiye kağıt ve karton ürünleri sanayi ihracatının dünya ihracatı içinden aldığı pay artış eğilimini sürdürmektedir.

2005 yılında yüzde 0,49 olan pay 2010 yılında yüzde 0,71’e yükselmiştir. Türkiye’nin payı ilk kez 2013 yılında yüzde 1,0’i geçmiştir. 2014 ve 2015 yıllarında yeniden yüzde 1,0’in altına inen ihracat payı 2016 yılında yüzde 1,08’e ve 2017 yılında ise yüzde 1,15’e yükselmiştir. 2018 yılında ise 2,25 milyar dolar ihracat ile dünya kağıt sanayi ihracatı içinde yüzde 1,26 pay alınacağı öngörülmektedir. Türk kağıt sanayi ihracatı dünya kağıt sanayi ihracatı içindeki payını kademeli olarak artırmayı başarmaktadır. Türkiye kağıt sanayi 2005 yılından bu yana dünya ihracatı içindeki payını 0,77 puan yükseltmiştir.

B- OLUKLU MUKAVVA KUTULARIN FİYAT ARTIŞ SEBEPLERİ

Oluklu Mukavva Kutuların artış sebepleri aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır.

1- Döviz Kurlarındaki Artış

Oluklu Mukavva Kutular (Kahverengi kağıtlar)’ın fiyatı uluslarası borsalarda belirlenmekte ve $ veya Euro üzerinden alım satımı gerçekleşmektedir. 2 Mart 2020 ve 10 Ağustos 2021 tarihleri arasındaki $ ve Euro fiyatları aşağıdaki gibidir.

Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere, Türkiye’de $ kuru 2 Mart 2020-10 Ağustos 2021 arasında yaklaşık %26, Euro Kuru ise yaklaşık %38 artış göstermiştir.

2- Hammadde Fiyatlarında $ ve Euro Cinsinden Artış

Pandemi süreci ile birlikte hammaddelerin toplanmasında büyük sıkıntılar oluşmuştur. Oluklu mukavva yapımında kullanılan kağıt ve karton ürünleri geri dönüşümden gelmektedir. Pandemi süreci ile birlikte, bu kağıtların toplanması, biriktirilmesi ve fabrikalara gönderilmesinde miktarlar azalmıştır. Bu sebeple hammadde fiyatlarında zaman içerisinde 60 Euro, 80 Euro ve 120 Euro gibi miktarlarda artış olmuştur.

3- E-Ticaretin Aşırı Düzeyde Artması

Pandemi süreci ile birlikte insanların alışveriş alışkanlıkları değişmeye başlamıştır. E-ticaret aşırı şekilde artmıştır. E-ticaret ile birlikte ürünün içine konulduğu karton kutu sayıları da aşırı bir şekilde artmıştır. Çok küçük ürünler için dahi belirli ebatlarda karton kutular kullanıldığından piyasadaki oluklu mukavva ürünlerin tüketiminde e-ticaret sitelerinin ürün talebi, piyasadaki mevcut ürünleri azaltmıştır.

4- Oluklu Mukavva Ürünlerinde Ziyan Olan Ürünlerin Artması

Oluklu mukavva karton kutu üretilebilmesi için geri dönüşümden ürün gelmesi gerekmektedir. Ancak insanların eve kapanması ve e-ticaret ile alışverişler sebebiyle, insanların evinden çıkan karton ürünler daha çok çöp kutularına gitmekte, bu sebeple ürünler de yeterince ayrıştırılıp toplanamadığından, diğer çöplerle birlikte hammaddelerde kayıplar yaşanmaktadır. 31.12.2020 tarihine kadar ikili toplama kapsamında evsel atıkların organik ve inorganik maddeler olarak ayrıştırılması zorunludur, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren ise 3’lü ayrıştırma kapsamında çöplerin kaynağında ayrıştırılması gerekmektedir. Ancak ülkemizde ev ve işyerlerinde çöplerin kaynağında ayrıştırılması uygulamaları çok zayıf gitmektedir.

5- Pandemi Süreci İle Uzaktan Çalışmanın Artması ve İşyerlerinde Kağıt Tüketiminin Azalması

Uzaktan çalışma sistemi ile işyerlerinde çalışma süreleri azalmış, bazı işyerleri tamamen kapatmıştır. Bu sebeple işyerlerindeki kağıt tüketimi azalmış, bu da hammadde miktarını azaltmıştır. Hammadde tedarikinde en önemli kaynak işyerlerinden gelmektedir. Bu kaynakta azalma gerçekleşince hammadde kıtlığı olduğu gibi, hammadde fiyatlarının artış sebeplerinden bir tanesi de hammadde kıtlığından kaynaklanmaktadır.

6- Hurda İthalatının Azalması

Oluklu Mukavva üretiminde ithalatın gerçekleşebilmesi, ancak firmaların ürettiği ve kullandığı hammaddelerin %50’sine kadardır. Türkiye’deki firmaların üretimleri de azaldığı için, buna bağlı olarak ithal edebilecekleri hammadde miktarları da azalmıştır. Bu sebeple üretim azalınca fiyatlar yukarıya doğru seyretmiştir.