İşte Antep Harbi’nde kırsaldaki ilk direnişi başlatan o kahraman…

Gaziantep tarihini araştırırken, bugün üzerinde yaşadığımız topraklar için canlarını feda eden şehitlerin ve onlara önderlik eden, onları daha da cesaretlendiren kahramanların fedakarlığına ve yiğitliğine de şahit oluyoruz. Bu değerli tarihi bilgileri Mega TV’de pazartesi günleri yayımlanan Yerinde Sohbetler programıyla sizlere aktaran program yapımcısı Başak Akay ile kameraman Hacı Adnan Dede, Antep harbinin kahramanlarından olan Boyno Memik’in Gaziantep için yaptığı yiğitliği de araştırdı.

Gaziantep tarihinin unutulmaması gereken kahramanlarından olan Boyno Memik’in kim olduğu ve neler yaptığı sorularına Yerinde Sohbetler – Boyno Mahallesi bölümünde yanıt aranıyor. Mahalleliden ve Boyno Memik’in akrabalarından bilgi alan Başak Akay, Boyno Memik hakkında en geniş bilgiyi, Prof. Dr. Bilgehan Pamuk’dan alıyor.



*Prof. Dr. Bilgehan Pamuk - Başak Akay

BİRÇOK CEPHEDE SAVAŞIYOR

Prof. Dr. Bilgehan Pamuk, Boyno Memik’i anlatıyor: "Boyno deyince Gaziantep sınırları içerisinde akla gelen ilk isim Boyno Memik’tir. Çok önemli bir şahsiyettir. Müthiş bir insandır. Yani olağanüstü yeteneklidir. Çok da kıymetli işler yapmıştır. Milli Mücadele döneminin özellikle Gaziantep tarihi açısından bilmesi ve unutulmaması gereken simalarından biridir. 1892 doğumludur. Yemen’de askerlik yapmıştır. Daha sonra gelmiş ve seferberlik ilan edilince Çanakkale Cephesi’ne gitmiş savaşmıştır. Daha sonra Kut’ul Amare’ye geliyor. Irak’ta mücadele ediyor. Bağdat’ın elden çıkmasıyla birlikte Halep’e geliyor. Birlikler terhis edilince tekrar memleketi Gaziantep’e dönüyor."

ERMENİLERİN HAREKETLENMELERİ BAŞLIYOR

Pamuk, “Tabi döndüğü zaman korkunç bir tablo ile karşılaşıyor. Anadolu topraklarında farklı insanları, farklı bayrakları görüyor” dedi ve ekledi: “O zaman peş peşe haksız işgaller, haksız uygulamalar patlak veriyor. O zamana kadar hiç seslerini çıkarmayan, yıllarca beraber komşuluk yaptıkları ve esnaf ilişkileri kurmuş oldukları Ermenilerin bir takım hareketlenmeleri başlıyor.”

KIRSALDAKİ İLK DİRENİŞİ BAŞLATIYOR

Boyno Memik’in Antep Harbi’nde kırsaldaki ilk direnişi başlattığını ifade eden Pamuk, şöyle devam etti: "Özellikle Antep tarihi açısından Boyno Memik’in şöyle mümtaz bir yeri var. 12 Ocak 1920’de Araptar baskını gerçekleşiyor. Büyük Araptar... Fransız ve Ermeniler o köye baskın yapıyor. Bu köy basılınca kısa bir süre sonra Boyno Memik ve beraberindekiler, o köyü geri almak için bir gün sonra yani 13 Ocak’ta baskına baskınla cevap veriyorlar. Çatalmazı Baskını diye... Ve Milli Mücadele’nin Gaziantep tarihindeki ilk direnişi olarak kayıtlara geçiyor. Bu, kırsalda ilk meydana gelen harekettir. Milli Mücadele’nin bayrak şehirlerindendir Gaziantep."



*Boyno Memik ve silah arkadaşı

ŞAHİN BEY VE KARAYILAN’LA OMUZ OMUZA DÜŞMANLA SAVAŞIYOR

Boyno Memik’in daha sonra Heyet-i Merkezi ile birlikte hareket ettiğini ve Şahin Bey ve Karayılan gibi Gaziantep yiğitleri ile birlikte mücadelesine devam ettiğini anlatan Prof. Dr. Bilgehan Pamuk, Boyno Memik’in şehit olduğu ana kadar o mücadeleyi devam ettirdiğini söyledi.

KÜÇÜK KIZI VEFAT EDİYOR, O SAVAŞMAYA DEVAM EDİYOR

Pamuk, bir yandan duygulandıran bir yandan da bu topraklar üzerinde yaşayan herkesi gururlandıran bir kahramanlık hikayesini daha şu sözlerle paylaşıyor: "Boyno Memik’in şöyle bir özelliği var. Bir kızı oluyor. 15 gün boyunca kızını hastaneye yatırıyor. Muhtemelen de vefat ediyor. Yani kızı vefat ediyor ama o mücadelesine devam ediyor. Dülük Baba’da yara alıyor, gene mücadelesine devam ediyor. Bu topraklarda yaşayan insanlar için toprağın, bayrağın, devletin çok anlamı vardır."



*Boyno Memik’in İsmet İnönü ile çekilen fotoğrafı

Prof. Dr. Bilgehan Pamuk, Boyno Aşireti ve Boyno ismi ile ilgili ise şu bilgileri verdi:

"Boyno, bir Türkmen aşiretidir. 18. yüzyılın sonları ile 19 yüzyılın başlarında bu bölgeye göç etmişlerdir. Boyno ismi nereden geliyor diye araştırdık. Bunu 2 şekilde izah edebiliyoruz. Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgesinde boynuk tanımlaması boynu eğri olanlar için kullanılıyor. Diğeri bir açıklaması ise boynu kısalar için kullanılıyor. 16. yüzyıl arşiv kayıtlarına baktığımız zaman Halep bölgesinde boynu kısalı cemaati var. Muhtemelen onların bir kolu ya da onlardan bir aile bu bölgeye gelip yerleştikleri için isim günümüzü kadar değişerek geldiğini gözlemliyoruz."

YERİNDE SOHBETLER - BOYNO MAHALLESİ BÖLÜMÜ



Tacettin BORAN