Tarihte Bugün 25 Ağustos

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1499 - Küçük Davut Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması ile Venedik Cumhuriyeti Donanması arasında meydana gelen Sapienza Deniz Muharebesi, Osmanlı'nın zaferiyle sonuçlandı.
• 1554 - Osmanlı ve Portekiz arasında Maskat Deniz Muharebesi gerçekleşti.
• 1758 - Yedi Yıl Savaşları: Prusya Kralı II. Frederick, Rus ordusunu yendi.
• 1768 - James Cook, ilk yolculuğuna başladı.
• 1825 - Uruguay, Brezilya'dan bağımsızlığını ilan etti.
• 1830 - Belçika Devrimi başladı.
• 1925 - Mustafa Kemal Paşa, sivil elbisesi ve "panama şapka" ile İnebolu Türkocağı'nda ünlü Şapka Nutku'nu verdi. "Şapka Giyilmesine İlişkin Kanun" da 25 Kasım 1925'te kabul edildi.
• 1933 - İtalya ile Sovyetler Birliği saldırmazlık antlaşması imzaladı.
• 1933 - Sichuan-Çin'de deprem: 9000 kişi öldü.
• 1936 - Aralarında Stalin'in eski arkadaşları Grigori Zinovyev ve Lev Kamenev'in de bulunduğu Sovyetler Birliği'nin önde gelen yöneticilerinden 16 kişi kurşuna dizildi.
• 1940 - Nazi Almanyası'na ait savaş uçakları, Londra'yı bombalamaya başladı.
• 1941 - Guderian'ın 2. Panzer Grubu, Desna Nehri'ni geçerek Kiev yönünde taarruzu sonucunda, Kiev Muharebesi başlamış oldu.
• 1944 - Paris, Alman işgalinden kurtuldu.
• 1954 - Bir askeri uçak Eskişehir üzerinde düştü; pilotla birlikte 10 kişi öldü.
• 1954 - Volkan dergisi yazarı Nihat Yazar, Atatürk'e hakaretten 2 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı.
• 1965 - Türk Sinematek Derneği kuruldu.
• 1967 - Türkiye Öğretmenler Sendikası'nın (TÖS) 3 gün süren 1. Olağanüstü Kongresi'nde, Fakir Baykurt Genel Başkan seçildi.
• 1968 - Koç Grubu, 'Diners Club' kredi kartı ile alışverişi Türkiye'ye getirdi.
• 1970 - 18 şeker fabrikasında 21 bin işçi grevde.
• 1971 - İstanbul'da, Fransızca yayımlanan Le Journal d'Orient gazetesi kapandı. Gazete, 54 yıldan beri yayımlanıyordu.
• 1971 - Özel yüksek okulların devletleştirilmesini öngören tasarı yasalaştı.
• 1981 - Voyager 2, Satürn'ün yakınından geçti.
• 1991 - Belarus, SSCB'den bağımsızlığını ilan etti.
• 1997 - Kasparov, IBM tarafından geliştirilen ve satranç oynayabilen Deep Blue adlı bilgisayara karşı 2-1 yenildi. Bu bir dünya satranç şampiyonunun, bilgisayara yenildiği ilk karşılaşma oldu.
• 1999 - Kadınların 58, erkeklerin 60 yaşında ve 7000 gün prim ödeme koşuluyla emekli olabilecekleri yasalaştı.
• 2000 - UEFA Kupası şampiyonu Galatasaray, Şampiyonlar Ligi Şampiyonu Real Madrid'i 2-1 yenerek UEFA Süper Kupası'nı kazandı.
• 2010 - Çin'de, içinde 91 kişinin bulunduğu Henan Havayolları'na ait Brezilya yapımı Ebmraer 190 tipi yolcu uçağı, ülkenin kuzeydoğusunda düştü. 43 yolcunun yaşamını yitirdiği kazada, 53 yolcu kurtuldu.

Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1530 - IV. İvan, Rus Çarı (Korkunç İvan adıyla tanınan) (ö. 1584)
• 1707 - I. Luis, 15 Ocak 1724'ten aynı yıl Ağustos ayında ölümüne kadar İspanya kralı (ö. 1724)
• 1744 - Johann Gottfried Herder, Alman filozof, dinbilimci, şair ve edebiyatçı (ö. 1803)
• 1767 - Louis de Saint-Just, Fransız siyasetçi ve Fransız İhtilali'nin liderlerinden (ö. 1794)
• 1785 - Adam Wilhelm Moltke, Danimarka Başbakanı (ö. 1864)
• 1786 - I. Ludwig, Bavyera Kralı (ö. 1868)
• 1819 - Allan Pinkerton, Amerikalı özel dedektif (ö. 1884)
• 1837 - Bret Harte, Amerikalı yazar ve şair (ö. 1902)
• 1841 - Emil Theodor Kocher, İsviçreli doktor ve tıbbi araştırmacı (ö. 1917)
• 1845 - II. Ludwig, 10 Mart 1864 - 13 Haziran 1886 yılları arasında Bavyera Krallığını yöneten 4. Hükümdarı (ö. 1886)
• 1850 - Charles Robert Richet, Fransız fizyoloji (ö. 1935)
• 1862 - Louis Barthou, Fransız siyasetçi (ö. 1934)
• 1882 - Seán T. O'Kelly, İrlandalı siyasetçi (ö. 1966)
• 1898 - Helmut Hasse, Alman matematikçi (ö. 1979)
• 1900 - Hans Adolf Krebs, Alman tıbbi ve biyokimyacı (ö. 1981)
• 1911 - Võ Nguyên Giáp, Vietnamlı asker ve Vietnam Savaşı'nda komünist Kuzey Vietnam Birlikleri'nin Komutanı (ö. 2013)
• 1912 - Erich Honecker, Alman politikacı (ö. 1994)
• 1913 - Walt Kelly, Amerikalı animatör ve karikatürist (ö. 1973)
• 1916 - Frederick Chapman Robbins, Amerikalı mikrobiyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 2003)
• 1916 - Van Johnson, Amerikalı oyuncu (ö. 2008)
• 1918 - Leonard Bernstein, Amerikalı besteci ve orkestra şefi ("West Side Story", Batı Yakasının Hikâyesi filminin de müziğini yapan) (ö. 1990)
• 1919 - George Corley Wallace, ABD'de dört dönem Alabama eyalet valiliği yapan Demokrat Partili siyaset adamı (ö. 1998)
• 1921 - Monty Hall, Kanada doğumlu yapımcı, oyuncu, şarkıcı ve spor yorumcusu (ö. 2017)
• 1923 - Álvaro Mutis, Kolombiyalı yazar, şair, köşe yazarı, yayıncı ve film yapımcısı (ö. 2013)
• 1928 - Kayo Dottley, Eski Amerikan futbolu oyuncusu (ö. 2018)
• 1928 - Herbert Kroemer, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
• 1930 - Sean Connery, İskoç sinema oyuncusu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2020)
• 1931 - Mustafa Kayabek, Türk şair ve yazar (ö. 2015)
• 1933 - Tom Skerritt, Emmy Ödüllü, Amerikalı karakter oyuncusu
• 1934 - Haşimi Rafsancani, İranlı devlet adamı ve İran'nin 4. Cumhurbaşkanı (ö. 2017)
• 1938 - David Canary, Amerikalı oyuncu (ö. 2015)
• 1938 - Frederick Forsyth, İngiliz yazar
• 1940 - Wilhelm von Homburg, Alman güreşçi, boksör ve aktör (ö. 2004)
• 1941 - Ali Eşref Dervişyan, İranlı hikâye yazarı, eğitimci ve akademisyen
• 1944 - Jacques Demers, Kanadalı senatör ve buz hokeyi koçu
• 1944 - Pat Martino, Amerikalı caz müzisyeni
• 1945 - Bülent Kayabaş, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2017)
• 1949 - Martin Amis, İngiliz yazar
• 1949 - John Savage, Amerikalı oyuncu
• 1950 - Ayhan Sicimoğlu, Türk müzisyen ve gezgin
• 1951 - Rob Halford, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
• 1952 - Kurban Berdiyev, Türkmen futbolcu ve FK Rostov teknik direktör
• 1954 - Elvis Costello, İngiliz şarkı sözü yazarı
• 1956 - Takeshi Okada, Japon eski millî futbolcu
• 1958 - Tim Burton, Amerikalı film yönetmeni
• 1961 - Billy Ray Cyrus, Amerikalı aktör ve şarkıcı
• 1961 - Joanne Whalley, İngiliz oyuncu ve şarkıcı
• 1962 - Vivian Campbell, İrlandalı gitarist
• 1962 - Teslime Nesrin, Bangladeşli yazar ve eski doktor
• 1963 - Miro Cerar, Sloven avukat ve siyasetçi
• 1966 - Derek Sherinian, Amerikalı müzisyen
• 1967 - Giovanni Perricelli, İtalyan atlet
• 1967 - Mireya Luis, Kübalı voleybolcu
• 1967 - Jeff Tweedy, En İyi Grammy ödüllü şarkı yazarı, müzisyen ve plak yapımcısı
• 1968 - Rafet El Roman, Türk şarkıcı, besteci, söz yazarı ve oyuncu
• 1969 - Esin Moralıoğlu, Türk manken, fotomodel, sinema ve dizi oyuncusu
• 1970 - Claudia Schiffer, Alman model ve oyuncu
• 1972 - Gülben Ergen, Türk şarkıcı, sunucu ve dizi oyuncusu
• 1972 - Tuncay Güney, Türk casus, gazeteci ve televizyoncu
• 1973 - Fatih Akın, Türk film yönetmeni
• 1974 - Ege Göktuna, Türk müzisyen, hukukçu ve akademisyen
• 1976 - Alexander Skarsgård, İsveçli aktör
• 1977 - Jonathan Togo, Amerikalı aktör
• 1979 - Şebnem Bozoklu, Türk oyuncu
• 1979 - Marlon Harewood, İngiliz futbolcu
• 1981 - Rachel Bilson, Amerikalı aktris
• 1981 - Seçkin Özdemir, Türk oyuncu, sunucu ve DJ
• 1987 - Seray Altay, Türk voleybolcu
• 1987 - Blake Lively, Amerikalı kadın sinema oyuncusu
• 1987 - Amy Macdonald, İskoç şarkıcı ve söz yazarı
• 1989 - Hiram Mier, Meksikalı millî futbolcu
• 1990 - Aras Bulut İynemli, Türk dizi oyuncusu
• 1992 - Ricardo Rodríguez, İsviçreli millî futbolcu
• 1993 - Büşra Develi, Türk oyuncu
• 1994 - Cenk Şeker, Türk futbolcu
• 1998 - China Anne McClain, Amerikalı genç şarkıcı ve söz yazarı

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

• MÖ. 79 - Gaius Plinius Secundus, Naturalis Historia'yı yazmasıyla tanınan yazar, doğa bilimci, Roma İmparatorluğu komutanı ve filozof (d. MÖ 23)
• 383 - Gratian, Batı Roma İmparatoru (d. 359)
• 1258 - Georgios Mouzalon, II. Theodoros (h. 1254-1258) döneminde İznik İmparatorluğu'nun yüksek kademeli yöneticisi (d. 1220)
• 1270 - IX. Louis, Capet Hanedanı üyesi olan 9. Fransa Kralı (d. 1214)
• 1603 - Ahmed el-Mansur, 1578 ile 1603 yılları arasında Fas'ı yöneten altıncı ve Saadi yöneticisi (d. 1549)
• 1688 - Henry Morgan, Galli denizci (d. 1635)
• 1699 - V. Christian, 1670-1699 yılları arasında Danimarka ve Norveç Kralı olarak hüküm sürdü (d. 1646)
• 1774 - Niccolò Jommelli, İtalyan besteci (d. 1714)
• 1776 - David Hume, İskoç filozof ve tarihçi (d. 1711)
• 1794 - Leopold August Abel, Alman kemancı ve besteci (d. 1718)
• 1819 - James Watt, Modern buhar makinesinin geliştiricisi olan İskoç mucit ve mühendis (d. 1736)
• 1822 - William Herschel, Almanya doğumlu İngiliz astronom (d. 1738)
• 1836 - William Elford Leach, İngiliz etnomolog, zoolog ve ansiklopedist (d. 1791)
• 1845 - Antoine Risso, Nissart doğa bilimci (d. 1777)
• 1867 - Michael Faraday, İngiliz bilim insanı (d. 1791)
• 1900 - Friedrich Nietzsche, Alman filozof (d. 1844)
• 1904 - Henri Fantin-Latour, Fransız ressam (d. 1836)
• 1908 - Henri Becquerel, Fransız fizikçi (d. 1852)
• 1921 - Nikolay Gumilyov, Rus şair (d. 1886)
• 1925 - Franz Conrad von Hötzendorf, Avusturyalı feldmareşal (d. 1852)
• 1935 - Mack Swain, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1876)
• 1936 - Grigori Zinoviyev, Ukraynalı devrimci ve Sovyet komünist lider (d. 1883)
• 1936 - Lev Kamenev, Sovyet komünist lider (d. 1883)
• 1942 - George, Kral V. George ve Kraliçe Mary'nin dördüncü oğlu Britanya kraliyet ailesinin üyesi (d. 1902)
• 1943 - Paul Freiherr von Eltz-Rübenach, Nazi Almanyasında Ulaştırma Bakanı (d. 1875)
• 1956 - Alfred Kinsey, Amerikalı biyolog, entomoloji ve zooloji profesörü (d. 1894)
• 1963 - Suphi Kaner, Türk sinema oyuncusu, yönetmen, senarist ve yapımcı (intihar) (d. 1933)
• 1965 - Zihni Derin, Türk ziraatçı ve eğitimci (d. 1880)
• 1967 - Paul Muni, Amerikalı aktör (d. 1895)
• 1967 - George Lincoln Rockwell, Amerikan Nazi Partisi'nin kurucusu (d. 1918)
• 1973 - Dezső Pattantyús-Ábrahám, Macar politikacı (d. 1875)
• 1976 - Eyvind Johnson, İsveçli yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1900)
• 1977 - Károly Kós, Macar mimar, yazar, çizer ve politikacı (d. 1883)
• 1979 - Stan Kenton, Amerikalı caz müzisyeni, besteci ve orkestra şefi (d. 1911)
• 1982 - Abdülbaki Gölpınarlı, Türk edebiyat tarihçisi ve çevirmen (d. 1900)
• 1984 - Truman Capote, Amerikalı yazar (d. 1924)
• 1984 - Viktor Çukarin, Sovyet jimnastikçi (d. 1921)
• 1992 - Nisa Serezli, Türk sinema, tiyatro oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (d. 1924)
• 1993 - Ali Avni Çelebi, Türk ressam (d. 1904)
• 1998 - Lewis F. Powell Jr., 1971'den 1987'ye kadar ABD Yüksek Mahkeme Yargıcı olarak görev yapmış olan Amerikalı hukukçu (d. 1907)
• 2001 - Aaliyah, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1979)
• 2001 - Üzeyir Garih, Türk iş adamı ve yazar (d. 1929)
• 2006 - Silva Gabudikyan, Ermeni şair (d. 1919)
• 2008 - Kevin Duckworth, Amerikalı basketbol oyuncusu (d. 1964)
• 2009 - Edward Kennedy, Amerikalı siyasetçi ve Başkan John F. Kennedy'nin kardeşi (d. 1932)
• 2010 - Deniz Gönenç Sümer, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1984)
• 2011 - Sevinç Aktansel, Türk oyuncu (d. 1937)
• 2012 - Neil Armstrong, Amerikalı astronot (Ay'a ayak basan ilk insan) (d. 1930)
• 2013 - Gilmar, Brezilyalı eski millî futbolcu (d. 1930)
• 2016 - James Cronin, Amerikalı nükleer fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1931)
• 2016 - Maria Eugénia, Portekizli dizi ve sinema oyuncusu (d. 1927)
• 2016 - Marvin Kaplan, Amerikalı oyuncu (d. 1927)
• 2016 - Sonia Rykiel, Fransız moda tasarımcısı (d. 1930)
• 2017 - Mesut Mertcan, Türk sunucu ve haberci (d. 1946)
• 2018 - Dieudonné Bogmis, Kamerunlu katolik piskopos ve din adamı (d. 1955)
• 2018 - John McCain, Amerikalı asker ve siyasetçi (d. 1936)
• 2018 - Lindsay Kemp, İngiliz dansçı, aktör, dans hocası, mim sanatçısı ve koreograf (d. 1938)
• 2019 - Gül Çiray Akbaş, Türk orta mesafe koşucusu (d. 1939)
• 2019 - Mona Lisa, Filipinli oyuncu (d. 1922)
• 2019 - Ferdinand Piëch, Otomobil mühendisi ve otomotiv yöneticisi (d. 1937)
• 2020 - Mónica Jiménez, Şilili kadın siyasetçi (d. 1940)