TBMM
TBMM arşivinin temeli sayılabilecek yasal düzenleme 5 Kasım 1916'da kabul edildi. TBMM'nin 23 Nisan 1920'de açılmasından üç gün sonra güncellenerek, kurulması yeniden kabul edilen birim, güncel adını 2011 yılında TBMM Kütüphanesi ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı olarak aldı.
Koleksiyonunda 340 bin 734 kitap, 60 bin 997 cilt dergi, 30 bin 62 cilt gazete bulunan TBMM Kütüphanesi, son 5 yılda 36 bin 230 yeni eserle zenginleşti.
Yayınların telif hakları dikkate alınarak dijitalleştirme faaliyetleri yürütülen kütüphanede, son 5 yılda 575 yayın dijitalleştirildi. Geriye dönük ve güncel olarak 23 bin 259 sayfadan oluşan kapak, iç kapak ve indeks dijitalleştirilerek kullanıcıların hizmetine sunuldu.
TBMM Kütüphanesi dijital kaynakları ile yasama ve denetim faaliyetleriyle ilgili bilginin görünürlüğünün artırılması, ulusal ve evrensel bilgi üretimine yapılan katkının belgelenmesi için hayata geçirilen TBMM Açık Erişim Sistemi'nden, bu süreçte yaklaşık 1 milyon kişi faydalandı.
TBMM'de son 5 yılda 160 bin 262 okuyucuya da kütüphane hizmeti verildi.
Arşive ücretsiz erişim imkanı
Türkiye'de üniversitelerin dışında bu kapsam ve içerikle yalnızca TBMM tarafından kullanılan kurumsal arşiv sistemi, bilimsel literatüre tek tuşla finansal, yasal ve teknik bariyerler olmaksızın internet üzerinden erişime imkan sağlıyor. Araştırmacıların ücretsiz yararlandığı sistemde yaklaşık 2 bin 800 eser bulunuyor.
Sistemdeki eserler arasında 1915-1918 yıllarında Sibirya Krasnoyarsk Tutsaklar Kampı'nda Türk esirler tarafından tek çizgili bir deftere yazılmış olan "Vaveyla" isimli el yazması dergi ile Buhara Müslümanları tarafından TBMM'ye hediye edilen el yazması Kur'an-ı Kerim de bulunuyor.
İstiklal Mahkemeleri, Demokrat Parti Meclis Grubu Müzakere Zabıtları, Milli Mücadele ve TBMM Birinci Dönem, Naima Tarihi, Düstur, Türk Parlamento Tarihi, Divan-ı Muhibbi (Kanuni Sultan Süleyman el yazması), Şakayık-ı Numaniye Tercümesi, Mukaddime-i Celal-Osmanlı Tarihi ile Mizanu'l-Hak fi İhtiyari'l-Ehakk, TBMM Açık Erişim Sistemi'nde en çok ziyaret edilen ilk 10 eser arasında yer alıyor.
TBMM arşivinde tasnif edilmeyen belge kalmadı
TBMM Başkanı Mustafa Şentop döneminde hızlandırılan, Meclis arşivinin dijital ortamda erişime açılması süreci kapsamında, arşivdeki belgelerin tasnif süreçleri de tamamlandı.
Tasnif edilmeyen belgeler özenle kontrol edilerek demir materyalden ve belgenin orijinalini bozabilecek, yıpratabilecek unsurlardan temizlendi. Daha sonra arşiv yer numarası verilen belgeler arşivdeki yerini aldı.
Tasnif işlemleri tamamlandıktan sonra yüksek çözünürlükte sayısal ortama aktarılan arşiv belgeleri, vatandaşların erişimine sunuldu.