Paris
Fransa'nın Montpellier kentinde Afrikalı gençlerin katıldığı ve Afrikalı ülkelerin devlet başkanlarının yer almadığı Afrika-Fransa Zirvesi düzenlendi.
Zirvede yer alan tek cumhurbaşkanı olan Emmanuel Macron, burada yaptığı konuşmada, Mali'deki askeri üsleri mümkün olan en hızlı şekilde kapatmak istediğini ancak "'güçlü devletin" ve "yatırım projelerinin" olması gerektiğini söyledi.
"Fransa'nın uzun süre Mali'de kalma hedefi yok." ifadesini kullanan Macron, hedefinin Afrika topraklarında ebediyen askeri üslere sahip olmak olmadığını belirtti.
Macron, ülkesinin herhangi bir rejimi desteklemek için değil terörle mücadele etmek için Afrika'da bulunduğunu dile getirdi.
Fransız ordusunun Mali hükümetinin talebi üzerine Mali'de bulunduğunu ifade eden Macron, Afrikalı hükümetlere yatırım anlamında desteklerini azalttıklarını, bundan sonra sivil toplumla projeler yürütmek istediklerini anlattı.
Öte yandan, zirvede Macron ile Afrikalı bir gencin arasında geçen diyalog dikkati çekti.
Afrikalı genç, "Sahel'de yaşananlar, Libya'da yapılanların bir sonucu. Libya'daki müdahalede, (Fransa) Afrika Birliğinin varlığını unuttu. 'Mali'ye yardım etmek için Mali'deyiz, Sahel bölgesine gelmeseydik şu an Mali'de hükümet olmayacaktı' bunu söylemeyi seviyorsunuz. Ama Afrikalılar olmasaydı bugün Fransa'nın olmayacağını söylemek istiyorum. Bize yardım etmeye geldiğinizi söylemekten vazgeçin. Terörizm sadece Mali'yi tehdit etmiyor sizi de tehdit ediyor. Bizi mağdur pozisyonuna sokarak suçlu hissettirmeyi bırakın." dedi.
Macron bunun üzerine, "Karşılıklı saygı çerçevesinde diyalog inşa etmeye çalışıyorum. 2013'te Mali'ye kendi çıkarlarımız için gelmedik. Bu bir gerçek. Libya ile ilgili söylediklerinizi ben cumhurbaşkanı olarak birkaç kez söyledim. Söylediklerinize katılıyorum. Libya konusunda halkın egemenliğine saygı duymadık. Bu bir hata." diye konuştu.
Tekrar söz alan Afrikalı genç, Fransa'nın Libya'daki hatasını telafi etmek için Sahel bölgesinde bulunduğunu ifade ederek, şunları söyledi:
"Bu hatanızı telafi etmeye çalışırken başka hatalar yapıyorsunuz. Sayın Cumhurbaşkanı yabancı askeri müdahalelerin hiçbir zaman sorun çözmediğini hatırlatmak isterim. Bugün Libya ne durumda, Afganistan ne durumda. Dolayısıyla askeri müdahale sorunları çözmeyecek. Ülkemin Libya gibi olmasını istemiyorum. Sorumluluklarını alın ve 'yardım etmek için buradayız' demeyi bırakın. Hayır bize yardım etmek için burada değilsiniz. Biz birlikteyiz. Ortak düşmanımız var. Onunla beraber mücadele ediyoruz. Son günlerde sizin ve Malili yetkililer arasında yapılan açıklamalar utanç verici. Bizim yardıma değil iş birliğine ve ortaklığa ihtiyacımız var."
Macron da "Sizin söylediklerinize katılıyorum. Meşruiyeti olmayan kişilerin kabul edilemez açıklamalarını bana yükleyemezsiniz. Kabul edilemez açıklamalar yaptılar." karşılığını verdi.
Afrikalı yetkililerin terörle mücadele konusunda sorumluluklarını tam olarak yerine getirmediğini dile getiren Macron, askeri müdahalelerin bir devletin yaptığı çalışmanın yerine geçmeyeceğini belirtti.
Macron, Fransız ordusunu bir bölgeye egemen devlete karşı veya onun yerine göndermediğini aktardı.
Fransa ile Mali arasındaki Wagner polemiği
Mali Başbakanı Choguel Kokalla Maiga, Rus güvenlik şirketi Wagner'in ülkede konuşlanacağı iddialarının gündeme gelmesiyle, Mali'den çekilme kararı alan Fransa'yı, tek taraflı hareket etmekle suçlamıştı.
Fransa'nın Sahel'de yürüttüğü Barkhane Operasyonu'nun komutanı Laurent Michon da Mali'nin kuzeyindeki üç üsten çekilmeye yönelik kararla ilgili yaklaşık 2 yıldır Bamako yönetimiyle görüşüldüğünü dile getirmişti.
Macron ise Maiga'nın sözleri karşısında şok olduğunu belirterek, "Üst üste iki darbenin yaşandığı, hükümet bile olmayan bir ülkeden gelen bu utanç verici açıklamalar kabul edilemez...Mali devletinin isteği üzerine Mali'deyiz. Fransa olmasa Mali teröristlerin eline geçerdi." ifadelerini kullanmıştı.
Bu açıklama üzerine Fransa'nın Bamako Büyükelçisi M. Joel Meyer, 6 Ekim'de Mali Dışişleri Bakanlığına çağrılmıştı.
Wagner'in Mali'de konuşlanacağı iddiası
Mali'de darbenin ardından kurulan asker ağırlıklı geçiş hükümeti ile Rus Wagner grubunun, Mali ordusunun eğitimi ve üst düzey yetkililerin korunmasını öngören anlaşmayı imzalamak üzere olduğu iddia edilmişti.
Yaklaşık 1000 paralı askerin Mali'ye gidebileceği ve buna karşılık aylık 10,8 milyon dolar ödeme yapılacağı öne sürülmüştü.
Malili yetkililer ise iddiaları yalanlamamış ve güvenlik konusunda her türlü iş birliğine açık olduklarını söylemişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Malili yetkililerin, Wagner ile görüştüğünü doğrulamış, Mali'nin "Rus özel şirketlerini" ülkeye çağırma hakkı olduğunu vurgulamıştı.
Rus basınında ise bir grup Rus paralı askerin 1 Ekim'den bu yana Mali'de olduğu öne sürülmüştü.
Wagner Afrika'nın 9 ülkesinde olabilir
Wagner paralı askerleri, konuşlandıkları ülkelerde, yerel orduları eğitiyor, önemli isimleri koruyor, isyancı veya terörist gruplarla savaşıyor ve sıcak noktalarda altın, elmas ve uranyum madenlerinin güvenliğini sağlıyor.
Rus paralı askerlerin, Libya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Sudan, Mozambik, Gine, Gine Bissau, Madagaskar, Zimbabve ve Angola'da faaliyetlerde bulunduğuna inanılıyor.