Diyarbakır
Antep fıstığı üreticisi Mahmut Akkılıç, yörede üretilen fıstığın geleneksel yöntemlerle işlenmesinden doğan zorlukların aşılması amacıyla ilçeye bağlı Fıstıklı Mahallesi'nde 4 bin 800 metrekare alan üzerinde tesis kurdu.
Daha önce toplanmasından kurutulmasına kadar tüm aşamalarında insan gücünün kullanıldığı ürünün işlenmesinde bu işletme sayesinde modern süreçlere geçildi.
"Ağaçtan topladığımız fıstıkları çöplerinden elle ayıklıyorduk"
Akkılıç, AA muhabirine, çocukluğundan beri ailesiyle fıstık yetiştirdiklerini söyledi.
Tesisi kurmadan önce fıstıkları geleneksel yöntemlerle toplayıp işlediklerini ve bunun çok zahmetli olduğunu belirten Akkılıç, şöyle devam etti:
"Fıstık yaşken bozulan bir ürün. Erken işlenmesi gerekiyor. Ağaçtan toplanıp işlenmesi bizim için zahmetli oluyordu. Bir günde yaklaşık 18 saatimizi alıyordu. Ağaçtan topladığımız fıstıkları çöplerinden elle ayıklıyorduk. Bütün işlemi elle yapıyorduk. Ürettiğimiz fıstık miktarı artınca bu işlem gücümüzü aştı ve işçi tutmak zorunda kaldık. Bu bizim için maddi kayıptı."
Sürecin zahmetli olması dolayısıyla çoğu zaman ürünlerini yaşken satmak zorunda kaldıklarını, bunun da az kazanmalarına yol açtığını dile getiren Akkılıç, bu sebeple fıstık işleme tesisi kurmaya karar verdiğini söyledi.
Tesiste hem kendisinin hem de yöre çiftçisinin ürünlerinin işlendiğini ifade eden Akkılıç, ürünlerin burada çöplerinden ve dış kabuklarından ayrıldığını, boş ve dolu ayırma ve kurutma gibi işlemlerden geçirildiğini anlattı.
Tesiste yaklaşık 4 ay süren sezon boyunca 25 kişiyi istihdam ettiğini belirten Akkılıç, "Bu yıl 300 ton fıstığı işledim, 1000 üreticiye hizmet verdim. Ürünün alımı, satımı ve işlemesinde üreticilere yardımcı olduk. Tesisle, geleneksel olarak yaptığımız uygulamadan modern yönteme geçtik." dedi.
Akkılıç, tesisi özellikle fıstık için kurduğunu fakat ilçede badem üretiminin de artmasıyla bu ürün için de makineler aldığını ifade ederek, fıstığın ardından bademe başlayacağını ve bu yıl yaklaşık 300 ton badem işlemeyi öngördüğünü söyledi.
Başarı Mahallesi'nde 40 yıldır fıstık üretimi yapan 73 yaşındaki Sabri Arıtürk de bahçesinde 120 ağacının olduğunu söyledi.
İlçelerinde tesis kurulmadan önce fıstık işlemenin çok zahmetli olduğunu belirten Arıtürk, "Topladığımız fıstıkları evde suya dökerdik. Daha sonra torbaya koyar ayakla çiğnerdik. Fıstıklar bu işlemle soyulduktan sonra tekrar suya bırakıp ayıklama yapardık ve brandalara sererdik. Şimdi tesise götürüyoruz. Kolaylıkla hem soydurabiliyoruz hem de satabiliyoruz. İhtiyacı olan üreticiler fıstığını satıyor, ihtiyacı olmayanlar ise bekletiyor." diye konuştu.
Eğil ilçesinden kabuklu badem getiren Ahmet Esin de yaklaşık 800 ağacının olduğunu, kabuklu bademi kırıp içini çıkarmak için tesisten istifade ettiğini dile getirdi.