Rabat
Eski Fas Başbakanı Abdulilah Benkiran, Cezayir’de sivil toplum örgütlerinden Stratejik İncelemeler ve Terakki Merkezi tarafından düzenlenen "Mağrib Birliği: Zorluklar ve Riskler" adlı panelde konuşma yaptı.
Mağrib Birliğinin kurulmasına neyin engel olduğunu sorgulayan Benkiran, "Buna sebep olan Batı Sahra mı? Yoksa başka bir gerekçe mi var? 26 yıl boyunca sınırın kapalı kalması makul değil." dedi.
Benkiran, Batı Sahra meselesinin Birleşmiş Milletler’e bırakılması gerektiğini belirterek "Aramızdaki sınırları açalım, sınırlar kapalı tutularak halkların bunca yıldır birbirinden mahrum olması anlaşılır değil." diye konuştu.
"Neden petrolü Rusya’dan satın alıyoruz, Cezayir’den almıyoruz" diye soran Benkiran, bunun iki ülke çıkarlarına hizmet etmediğine dikkati çekti.
Fas ile Cezayir arasında kökleri geçmişe uzanan anlaşmazlık
Batı Sahra sorunu, Fas ile Cezayir arasındaki ilişkilerde eskiden bu yana gerginliğe neden oluyor.
Fas, Cezayir’i Batı Sahra bölgesindeki ayrılıkçı Polisario Cephesi’ni desteklemekle suçluyor. Cezayir’in de komşusu Fas’ın Batı Sahra’daki adımlarını desteklemediği biliniyor.
Marakeş kentinde düzenlenen bir terör saldırısının arkasında Cezayirlilerin olduğunu iddia eden Rabat yönetimi, Ağustos 1994’te Cezayir vatandaşlarından vize talep etmeye başladı. Cezayir, Fas’ın bu adımına karşılık Eylül 1994’te iki ülke arasındaki sınır kapılarını kapattı.
Cezayir, Fas’ın zaman zaman yaptığı sınır kapısını açma çağrılarına olumlu cevap vermedi. Cezayir Dışişleri Bakanlığından 2013’te yapılan açıklamada sınır kapısını açmak için bazı şartlar öne sürüldü.
Bu şartlar, "Fas’ta Cezayir aleyhine resmi ve gayriresmi karalama kampanyasına son verme, uyuşturucu kaçakçılığını engellemek için etkin iş birliği yapma, Cezayir’in Batı Sahra konusundaki tutumuna saygı gösterme ve uluslararası kanunlara uygun şekilde çözüm üretme" olarak sıralandı.
Son dönemde ilişkilerde yumuşama sinyalleri
Fas Kralı 6. Muhammed, Aralık 2019’da Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun’a yeni görevi dolayısıyla gönderdiği tebrik telgrafında, iki ülke arasında karşılıklı güven ve diyaloğa dayalı yeni bir sayfa açma çağrısında bulunmuştu.
Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun da Fas ile aralarındaki gerginliği geride bırakacakları herhangi bir diyaloğa açık olduklarını ifade etmişti.