Ankara
AA muhabirinin tekliften yaptığı derlemeye göre, teklif, makroekonomik istikrarla birlikte sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması, aynı zamanda kalkınma planı ve programlarda yer alan politika, hedef ve önceliklerin, idarelerin stratejik planları ve performans ölçütleri ile fayda-maliyet analizleri dikkate alınarak hazırlandı.
2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi ile birlikte performans esaslı program bütçe sistemine geçilmiş olması nedeniyle bir önceki dönem bütçe hazırlama rehberinde kapsamlı değişiklikler olmuştu. 2022 bütçesi de aynı yaklaşımla hazırlandı, kamu kaynaklarının etkin kullanımını kolaylaştıracak, şeffaflığı ve hesap verebilirliği artıracak program bazlı performans esaslı yapıldı.
Bu kapsamda, merkezi yönetim bütçesinden 67 program için ödenek tutarları belirlendi.
En yüksek ödeneğin ayrıldığı program 246,6 milyar lirayla hazine varlıklarının ve yükümlülüklerinin yönetimi olurken, bunu 217 milyar lirayla sosyal güvenlik, 158,3 milyar lirayla yerel yönetimlerin güçlendirilmesi, 116,3 milyar lirayla ulusal savunma ve güvenlik programları izledi.
Gelecek yıl yoksullukla mücadele ve sosyal yardımlaşma için 52,9 milyar lira, istihdam için 44,6 milyar lira, kayıt dışı ekonomiyle mücadele için 2,4 milyar lira, finansal sistemin geliştirilmesi ve sigortacılık için 8,8 milyar lira, bölgesel kalkınma için 1,2 milyar lira, kamu gelirleri yönetimi için 3,6 milyar lira, kadının güçlenmesi için 943 milyon lira, istatistik için 495 milyon lira harcanacak.
Teklife göre, temel eğitime 105,8 milyar lira, ortaöğretime 55 milyar lira, yükseköğretime 65,5 milyar lira, engellilerin toplumsal hayata katılımı ve özel eğitime 26,6 milyar lira, din hizmetleri ve yaygın din eğitimine 13,8 milyar lira ödenek sağlanacak.
Sağlık programlarına yönelik ödenekler
Gelecek yıl yaklaşık 82 milyar lira tedavi edici sağlık programına ayrılacak. Bununla birlikte koruyucu sağlık uygulamalarına 38,9 milyar lira, bağımlılıkla mücadele programına 2,8 milyar lira, aktif ve sağlıklı yaşlanma programına 1,9 milyar lira ödenek sağlanacak.
Bu dönemde göç yönetimine 4,5 milyar lira, sürdürülebilir çevre ve iklim değişikliği yönetimine 2,7 milyar lira kaynak aktarılacak.
Programlar içinde tarım da ön plana çıkarken bu kapsamda 43,1 milyar lira ödenek ayrılacak. Kırsal kalkınmaya 7 milyar lira, toprak ve su kaynaklarının kullanımı ve yönetimine 20,9 milyar lira, ormanların ve doğanın korunması ile sürdürülebilir yönetimine 4,7 milyar lira harcama yapılacak.
Bununla birlikte enerji arz güvenliği, verimliliği ve enerji piyasasına yönelik de 21,3 milyar lira ödenek ayrılacak.
Ulaşım ve sanayinin gelişimine büyük ödenek
Teklifle sanayinin geliştirilmesi, üretim ve yatırımların desteklenmesi programına 20,9 milyar lira, araştırma, geliştirme ve yeniliklere 8,7 milyar lira, bilgi ve iletişime 2 milyar lira, uzay ve havacılığa 673 milyon lira kaynak sağlanacak.
Ticaretin düzenlenmesi, geliştirilmesi ve kolaylaştırılmasına 7 milyar lira, tüketicinin korunması, ürün ve hizmetlerin güvenliği ve standardizasyonuna da 3,9 milyar lira harcanacak.
Öte yandan, ulaşıma da önemli ödenek ayrılacak. Bu kapsamda kara yolu ulaşımına 42,5 milyar lira, demir yolu ulaşımına 40,8 milyar lira, deniz yolu ulaşımına 895 milyon lira, kombine taşımacılık, lojistik ve tehlikeli mal taşımacılığı programına 577 milyon lira, trafik güvenliğine 7,4 milyar lira ayrılacak.
Sanat ve kültür ekonomisi de bütçeden 1,5 milyar lira pay alacak.