8 Eylül 1999’da yürürlüğe giren yasa ile Türkiye’nin gündemine giren EYT kavramı milyonlarca kişiye emeklilik yolunun açılmasıyla çözüme kavuştu.
Yasanın meclisten geçmesinin ardından sigorta koşullarını yerine getiren, prim günü kriterini ve ödemesini sağlayanlar yaşa takılmaksınız emekli olabilecek.
Milyonlarca kişinin merakla beklediği düzenlemenin Meclis’e gelmesi ise tam bir muammaya dönüştü.
ÖNCE OCAK SONRA ŞUBAT DENDİ AMA…
Daha önce ocak ayı sonunda Meclis’in gündemine geleceği belirtilen düzenlemenin tarihiyle ilgili AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan, “EYT en geç Ocak sonu Meclis'te olur, Şubat ortasında yasalaşır” ifadelerini kullanmıştı.
AKP’Lİ ÇELİK’TEN AÇIKLAMA GELDİ
Bu açıklamadan sonra AKP’den EYT ile ilgili yeni bir açıklama daha geldi. AKP Sözcüsü Ömer Çelik, partisinin Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantısı devam ederken basın toplantısı düzenledi.
Gazetecilerin EYT ile ilgili sorusu üzerine Çelik, “Şubat en geç mart ayında sonuca ulaşılmış olacaktır” dedi.
Muhalefetin, “EYT’yi bilerek geciktiriyorlar, seçimi bekliyorlar.” şeklindeki eleştirilerine yönelik soru üzerine, Çelik; Meclisin çalışma takvimi içerisinde en hızlı şekilde sonuç alınacağını ifade etti.
Çelik, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in, EYT’lilerin şubat ya da en geç martta aylıklarını almaya başlayacakları yönünde açıklaması bulunduğunu belirtti.
Çalışmaların da bu yönde devam ettiğini bildiren Çelik, “Seçim bekleniyormuş ya da seçimden sonrasına kalacakmış gibi bir şey kesinlikle söz konusu değil, irade ortaya çıkmıştır. Bakanımız da gerekli açıklamayı yaptı. Bu çerçevede herkes müsterih olsun. Bu meseleden dolayı sıkıntı çeken vatandaşlarımızın sıkıntısı giderilmiştir. Şubat, en geç mart ayı içerisinde sonuca tamamen ulaşılmış olacaktır” diye konuştu.
EYT KİMLERİ KAPSIYOR?
23 yıllık problemin çözümüne ilişkin teklif, 8 Eylül 1999’dan önce çalışmaya başlayanları kapsayacak. 2 milyon 250 bin kişinin yararlanacağı EYT konusunda herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak.
EYT ile ilgili henüz yasalaşma süreci gerçekleşmediği için şu an yapılan müracaatlar geçerli olmayacak. Yasal süreç tamamlandıktan sonra başvurular, e-Devlet üzerinden SGK’ye yapılacak.
EYT BAŞVURU ŞARTLARI NELER?
SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı'na tabi EYT'lilerin emeklilik koşulları neler olacak?
Emeklilik için prim günü, sigortalılık süresi ve yaş şartı bulunuyor. EYT'liler ilk iki şartı yerine getirmişlerse veya getirdiklerinde yaşa bakılmaksızın emekli olabilecekler. Bu SSK'lılar için 5000 prim günü, kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi. BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı'nda kadınlarda 20 tam yıl (7200 prim günü), erkeklerde 25 tam yıl (9000 prim günü).
BORÇLANMA İLE EMEKLİLİK OLABİLECEK Mİ?
Sigortalı çalışmaya başlamadan önce askerlik yapmış olan ve sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999-8 Mart 2001 tarihi arasında olanlar 18 aylık askerlik borçlanması yaptıklarında, sigorta başlangıç tarihi borçlandıkları süre kadar geriye çekilecek. Sadece sigorta başlangıcını 8 Eylül 1999 tarihine çekecek şekilde borçlanmaları yeterli bulunuyor.
ASKERİ BORÇLANMA YAPILABİLECEK Mİ?
İlk sigortalı olduğu tarihten önce askere gidenler askerlik borçlanması yaparak, ilk sigortalı olduğu tarihi öne çekebilirler. Böylece EYT'den yararlanma tarihi de öne gelmiş olur.
Askerlik ve doğum borçlanması ile yurt dışı borçlanmalar için ödenen primler güncel asgari ücret üzerinden hesaplandığı için hizmet borçlanması dilekçesini 31 Aralık 2022 tarihine kadar verenler bu yılki asgari ücret üzerinden, 1 Ocak 2023 tarihinden sonra dilekçe verenler ise yüzde 54.66 oranında zamlanan yeni asgari ücret üzerinden prim ödeyecekler.
EYT'LİLER NE KADAR MAAŞ ALACAK?
Emekli aylıkları prim gün sayısı ve çalışma süresine göre değişiklik gösteriyor. Burada 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası çalışma sürelerine göre farklı seviyeler söz konusu e-Devlet'te “Ne kadar emekli aylığı alırım” şeklinde yapılan sorgulamalarda çıkan seviye bağlanacak aylığa yakın seviye olarak gösteriliyor.
Öncelikle yasanın yürürlüğe girmesi beklenecek. Yasanın yürürlüğe girdiği ay emeklilik dilekçesi verenlerin ilk maaşı, dilekçeyi takip eden ayın birinci gününden geçerli olarak ödenecek.