İstanbul
Eşarj Genel Müdürü Barış Altınay, "Özellikle 2023 yılında 81 ilde yüksek hızlı şarj istasyonlarının kurulumu için devletin verdiği önemli destekler var. 2023 sonunda hem bu program hem de farklı operatörlerin yapacağı yatırımlar sonunda coğrafi anlamda yüzde 100 kapsama erişmiş olacağız." dedi.
Elektrikli şarj istasyonu şirketi Eşarj'ın Genel Müdürü Barış Altınay, AA muhabirinin elektrikli araçlarla ilgili sorularını yanıtladı.
Elektrikli araçlara geçişte kendisinin de başlangıçta tereddütleri olduğunu dile getiren Altınay, "Ben hibrit bir araç üzerinden elektrikli araca geçmeyi tercih ettim. Pek çok kullanıcı gibi elektrik altyapısının beni özellikle şehirler arası yollarda ne kadar destekleyeceğinden emin değildim. Ama hibrit tecrübem çok kısa sürdü. Bunun iki nedenle olduğunu söyleyebilirim. Birincisi elektrikli bir aracın sürüş keyfine alışanlar için geleneksel araçlara dönüş çok zor. İkincisi ise kullandıkça belli bir planlama sonucunda hem şehir içinde hem de şehirler arasında aracı rahatlıkla kullanabildiğimi gördüm." dedi.
Eylül ayında elektrikli araçlarda rekor kırıldı
İstatistiklere göre Türkiye pazarının yeni büyüdüğüne dikkati çeken Altınay, dünyada son 4-5 yılda elektrikli araç pazarının katlanarak büyüdüğüne işaret etti.
Altınay, geçen eylül ayında Türkiye'de bir rekor kırıldığına işaret ederek, toplam satışlar içerisinde elektrikli araçların satışının ilk defa yüzde 2'lere dayandığını vurguladı. Altınay, "Gelecek yıl bu rakamların çok daha artacağını düşünüyorum. Çünkü hem milli aracımız Togg gelecek hem de buna benzer pek çok araç Türkiye pazarına girmiş olacak." diye konuştu.
Elektrikli araçlar çok daha çevreci
Elektrikli araçlarda fosil yakıt ve emisyonların olmaması sebebiyle çevreci özelliklerine dikkati çeken Altınay, klasik içten yanmalı bir araçta sürtünme kaybından dolayı, motordan alınan toplam enerjinin yüzde 15 ila 20'sini maksimum tekerden enerjiye dönüştürebilirken, elektrikli bir araçta ise en kötü senaryolarda bile bu oranın yüzde 70-75'in üzerinde olduğunu anlattı.
Altınay, dışarıdan araca gelen enerjinin de çevreci özelliklerine dikkati çekerek, "Biz E-şarj olarak burada önemli bir adım attık. Biz müşterilerimize tedarik ettiğimiz enerjinin daha fazlasını yenilebilir enerji kaynakları ile üretmeyi taahhüt ettik ve şu anda bu doğrultuda bütün altyapımız kurduk." dedi.
Ülkelerin imzaladığı uluslararası çevre anlaşmaları sebebiyle fosil yakıtlı araçların ileride daha da sınırlanacağını belirterek, bu sürecin elektrikli araçlar için hızlandırıcı bir faktör olacağını söyledi.
Elektrikli araçların dolum süresi 5 dakikanın altına inebilecek
Elektrikli araçları evde hiç bir aracı olmadan prizden dolum yapmanın teoride mümkün olduğunu söyleyen Altınay, ancak bunu yöntemi hem yaratabileceği güvenlik riski hem de 25 saate varan uzun dolum süreleri sebebiyle tavsiye etmediklerini vurguladı.
Altınay, ev için en ideal çözümün wallbox ismi verilen duvara monte edilebilen açık veya kapalı otoparklarda kullanabilecek alternatif akımla çalışan üniteler olduğuna değinerek, bu cihazların ise aracı 7,5 - 8 saatlik bir ortalama ile şarj ettiğini ve güvenlik kaygılarını ortadan kaldırdığını belirtti.
Uzun yollarda tam bir şarj tecrübesi yaşamak için DC adı verilen doğru akım ile çalışan hızlı şarj istasyonlarını tercih etmenin daha isabetli olduğunu anlatan Altınay, "Burada ünitenin gücüne bağlı olmak üzere yarım saatin bile altında arabayı şarj etmek mümkün olabiliyor.
Şu anda bahsettiğimiz 30 dakika gibi süreler orta vadede önce 15 dakika sonra 5 dakikanın altına kadar inebilecek. Yeni bir elektrikli araçla akar yakıtlı araç dolum tecrübesi süre olarak eşitlenecek." değerlendirmesinde bulundu.
Bataryaların kullanım süresi ne kadar?
Bataryaların ömrü hakkında net bir bilgi vermenin henüz mümkün olmadığının altını çizen Altınay, elektrikli araçların çok yeni olduğunu ve elde sağlıklı veriler olmadığının altını çizdi.
Altınay, buna karşılık elde tüketiciler için rahatlatıcı unsurlar olduğunu hatırlatarak, "Hemen hemen bütün araç üreticileri 8 yıl ve üzerinde batarya garantisi veriyor. Üreticiler 8 yılın sonunda da bataryanın kullanılamaz olduğunu öngörmüyor. Performans olarak yüzde 70'lere düşmesini öngörüyorlar sadece. 8 yıl içerisinde de her türlü sorunda değişim yapıyorlar. Gelişen teknolojilerle birlikte de batarya sürelerinin giderek uzayacağını ön görebiliyoruz." diye konuştu.
Araç bakımı konusunda da akaryakıtlı araçlarla elektrikli araçlar arasında ciddi farklar olduğunun altını çizen Altınay, içten yanmalı motorlarda her bakımda motor yağı değişimi ve 3-4 filtre değişimi gerektiğini ancak bu maliyetlerin bir çoğunun elektrikli araçlarda olmadığını dolayısıyla bakım maliyetlerinin çok düşük olduğunu söyledi.
Altınay, ortalama bir içten yanmalı araçla 0'dan 100 km'ye çıkmanın 8-10 saniyeler arası sürerken, standart bir elektrikli araçta bile bu sürenin 4-5 saniyenin altında gerçekleştiğini belirtti.
2023'te 81 ilde de hızlı şarj istasyonları olacak
Elektrikli araçların altyapıları ile ilgili bilgi veren Altınay, Türkiye'de kamuya açık istasyonların sayısının 4 binin üzerinde olduğunun altını çizdi. Bu rakamın Avrupa ve Dünya standartlarının oldukça iyi bir noktasında olduğuna değinen Altınay, şunları söyledi:
"Burada iyi örnekler dediğimiz Norveç ve Hollanda gibi Batı Avrupalı ülkelerin seviyesindeyiz. Ayrıca bu rakam, hedeflenen Avrupa ortalaması olan 10 araca bir istasyonun da oldukça üzerinde. Burada geliştirilmesi gereken temel nokta istasyonlar araçları uzun sürelerde şarj ediyor. Bir de genel olarak belli şehirlerde yoğunlaşmış durumdalar.
Bu noktada da devletimizin çok önemli programları söz konusu. Özellikle 2023 yılında 81 ilde yüksek hızlı şarj istasyonlarının kurulumu için devletin verdiği önemli destekler var. Keza biz de önemli bir operatör olarak bu programa katkıda bulunuyoruz. 2023 sonunda hem bu program hem de farklı operatörlerin yapacağı yatırımlar sonunda coğrafi anlamda yüzde 100 kapsama erişmiş olacağız."
Altınay, elektrikli araçlarla ilgili en merak edilen konulardan biri olan yakıt performansı hakkında da konuşarak, elektrikli bir aracın 100 km'deki elektrik tüketiminin 15-16 kW civarlarında olduğunun altını çizdi.
Altınay, "Meskende yapılan bir şarjda kW ücretinin 3 ila 4 lira arasında olduğunu düşünürsek bu, 100 km'de yaklaşık 45-50 liralık bir tüketime tekabül ediyor. Bizim istasyonlarda kW maliyetleri 6,5 TL ile 7 TL arasında değişiyor. Bu da 15 kW yaktığını düşünürsek 100 TL'nin altında bir maliyete denk geliyor. En ekstrem örnekte ise çok hızlı bir istasyonu tercih ederseniz 150 TL civarında bir 100 km'de maliyeti oluyor.
Benzinli arabada bu maliyet 200 TL civarı, dizelde ise 260 TL civarında oluyor. Yani özetlemek gerekirse evde yapılan şarj en ucuz maliyetli olan. Daha sonra kamuya açık alanlardaki elektrikli şarj istasyonları geliyor. En son ise benzin ve dizel geliyor." şeklinde konuştu.